Yapay zeka teknolojisi hızla gelişirken, Claude gibi gelişmiş dil modelleri sadece metin üretmekten öte yeteneklere sahip olmaya başlıyor. Claude Desktop; Model Context Protocol (MCP) Servers ile AI uygulamalarının yeteneklerini genişleterek güvenli ve kontrollü şekilde yerel kaynaklara ve araçlara erişim sağlar. Bu rehberde, Windows işletim sistemi üzerinde Claude Desktop ile MCP serverlarının nasıl kurulacağını ve kullanılacağını detaylı bir şekilde öğreneceksiniz.

MCP Nedir ve Neden Önemlidir?

Model Context Protocol (MCP), Anthropic tarafından geliştirilen, yapay zeka modellerinin harici veri kaynaklarıyla iletişim kurmasını sağlayan açık bir standarttır. MCP, Claude’un yerel dosyalarınızla çalışmasına, veritabanlarına bağlanmasına ve çeşitli üçüncü parti servislere erişim sağlamasına olanak tanır.

Geleneksel olarak, ChatGPT veya Claude gibi büyük dil modelleri pasif araçlardı. Onlara sorular sorabilir, metin üretmelerini isteyebilirdik, ancak aktif olarak bilgisayarımızda işlem yapamıyorlardı. MCP bu durumu tamamen değiştiriyor ve Claude’a gerçek dünyada eylemler gerçekleştirme yeteneği kazandırıyor.

MCP’nin Sağladığı Temel Yetenekler

MCP serverleri sayesinde Claude şunları yapabilir:

• Dosya Sistemi Yönetimi: Yerel dosyalarınızı okuma, yazma, düzenleme ve organize etme
• Veritabanı İşlemleri: SQLite, PostgreSQL gibi veritabanlarına bağlanma ve sorgu çalıştırma
• Web Entegrasyonları: GitHub, Google Drive, Twitter gibi servislere bağlanma
• Özel Araçlar: Kendi geliştirdiğiniz özel araçları Claude’a entegre etme

Ön Gereksinimler ve Kurulum

1. Claude Desktop Uygulamasının Kurulumu

Claude Desktop uygulaması macOS ve Windows için mevcuttur. Windows kullanıcıları için kurulum adımları:

1. claude.ai/download adresine gidin
2. Windows sürümünü indirin
3. İndirilen dosyayı yönetici olarak çalıştırın
4. Kurulum sihirbazını takip edin

Eğer Claude Desktop zaten kuruluysa, en güncel sürümde olduğunuzdan emin olmak için Claude menüsünden “Güncellemeleri Kontrol Et” seçeneğini tıklayın.

2. Node.js Kurulumu

Filesystem serveri ve diğer birçok MCP serveri Node.js ile çalışır. Node.js kurulumu için:

1. nodejs.org adresine gidin
2. LTS (Uzun Vadeli Destek) sürümünü indirin – kararlılık için önerilir
3. Kurulum dosyasını çalıştırın ve varsayılan ayarları kabul edin
4. Kurulumun başarılı olduğunu doğrulamak için komut satırında şu komutu çalıştırın: node --version

v16 veya daha yüksek bir sürüm numarası görürseniz kurulum başarılıdır.

3. Metin Editörü

MCP konfigürasyonu için JSON dosyalarını düzenlemeniz gerekecek. Bu işlemi hızlı ve kolay hale getirecek bir araç kullanmalısınız. Önerilen editörler:

• Visual Studio Code: Ücretsiz, güçlü özellikler, Windows/macOS/Linux desteği
• Notepad++: Windows için hafif ve kullanıcı dostu seçenek

Her ikisi de ücretsizdir ve farklı tarzlarda mükemmel çalışır. Size uygun olanı seçin.

İlk MCP Server Kurulumu: Filesystem Server

Adım 1: Filesystem Server Kurulumu

Filesystem serveri, Claude’un bilgisayarınızdaki dosyalarla etkileşim kurmasını sağlar. Bu server şu özellikleri sunar:

• Dosya okuma ve yazma
• Dizin oluşturma ve düzenleme
• Dosya arama (isim veya içeriğe göre)
• Dosya taşıma ve organizasyonu

Terminal veya komut satırını yönetici olarak açın ve şu komutu çalıştırın:

npm install -g @modelcontextprotocol/server-filesystem

Adım 2: Konfigürasyon Dosyasının Oluşturulması

Windows’ta MCP serverlarını yapılandıracağınız claude_desktop_config.json dosyası şu konumda bulunur: C:\Users\KullanıcıAdınız\AppData\Roaming\Claude\claude_desktop_config.json

Bu dosyaya erişmek için:

1. Windows tuşu + R’ye basın
2. %AppData%\Claude yazın ve Enter’a basın
3. Bu klasörde claude_desktop_config.json dosyasını oluşturun (eğer yoksa)

Adım 3: Konfigürasyonun Yazılması

JSON dosyasını metin editörünüzle açın ve aşağıdaki konfigürasyonu ekleyin:

{
  "mcpServers": {
    "filesystem": {
      "command": "npx",
      "args": [
        "-y",
        "@modelcontextprotocol/server-filesystem",
        "C:/Users/KullanıcıAdınız/Desktop",
        "C:/Users/KullanıcıAdınız/Documents"
      ]
    }
  }
}

Önemli Notlar:

• Windows’ta yol belirtirken ters eğik çizgi yerine düz eğik çizgi (/) kullanın
• KullanıcıAdınız yazan yeri kendi kullanıcı adınızla değiştirin
• İstediğiniz klasörleri ekleyebilir veya çıkarabilirsiniz

Adım 4: Claude Desktop’ı Yeniden Başlatma

Konfigürasyonu kaydettikten sonra:

1. Claude Desktop’ı tamamen kapatın (Görev Yöneticisi’nden de kontrol edin)
2. Uygulamayı tekrar açın
3. Başarılı yeniden başlatmadan sonra, sohbet giriş kutusunun sağ alt köşesinde MCP server göstergesini göreceksiniz

MCP Server’ın Çalışmasını Test Etme

Claude Desktop’ı açtıktan sonra, alt kısımda çekiç veya araç simgesi görmelisiniz. Bu simge, Claude’un en az bir MCP serverını algıladığını ve kullanıma hazır olduğunu gösterir.

Bu simgeye tıklayarak Filesystem Server’ın sağladığı araçları görebilirsiniz. Örneğin:

• directory_tree
• edit_file
• get_file_info

Test için şu komutları deneyebilirsiniz:

• “Masaüstümde hangi dosyalar var?”
• “Belgelerim klasöründe bir metin dosyası oluştur”
• “test.txt adında bir dosya oluştur ve içine ‘Merhaba MCP’ yaz”
• “Masaüstümde iş ile ilgili hangi dosyalar var?”

Tüm eylemler yürütülmeden önce açık iznin gerekli olduğunu unutmayın. Claude, hangi dosyalara erişebileceği ve hangi dosyaları değiştirebileceği konusunda tam kontrolü size verir.

Gelişmiş MCP Server Kurulumları

GitHub Entegrasyonu

GitHub ile çalışmak için GitHub MCP serverını kurabilirsiniz. Bu server şu özellikleri sunar:

• Repository’leri listeleme
• Commit geçmişini görüntüleme
• Branch oluşturma ve yönetme
• Issue’ları görüntüleme ve oluşturma
• Pull request işlemleri

Kurulum:

npm install -g @modelcontextprotocol/server-github

Konfigürasyon için claude_desktop_config.json dosyanıza ekleyin:

{
  "mcpServers": {
    "github": {
      "command": "npx",
      "args": ["-y", "@modelcontextprotocol/server-github"],
      "env": {
        "GITHUB_PERSONAL_ACCESS_TOKEN": "github_token_buraya"
      }
    }
  }
}

GitHub Personal Access Token almak için GitHub hesabınızdan Settings > Developer settings > Personal access tokens bölümüne gidin.

SQLite Veritabanı Entegrasyonu

Veritabanı işlemleri için SQLite serverı kullanabilirsiniz:

npm install -g @modelcontextprotocol/server-sqlite

Konfigürasyon:

{
  "mcpServers": {
    "sqlite": {
      "command": "npx",
      "args": [
        "mcp-server-sqlite",
        "--db-path",
        "C:/yol/veritabanınız.db"
      ]
    }
  }
}

Birden Fazla Server’ın Aynı Anda Kullanımı

Birden fazla MCP serverını aynı anda kullanabilirsiniz. Tam konfigürasyon örneği:

{
  "globalShortcut": "Alt+C",
  "mcpServers": {
    "filesystem": {
      "command": "npx",
      "args": [
        "-y",
        "@modelcontextprotocol/server-filesystem",
        "C:/Users/KullanıcıAdınız/Desktop"
      ]
    },
    "github": {
      "command": "npx",
      "args": ["-y", "@modelcontextprotocol/server-github"],
      "env": {
        "GITHUB_PERSONAL_ACCESS_TOKEN": "token_buraya"
      }
    },
    "sqlite": {
      "command": "npx",
      "args": [
        "mcp-server-sqlite",
        "--db-path",
        "C:/yol/veritabanı.db"
      ]
    }
  }
}

Desktop Extensions (DXT) – Yeni Nesil Kurulum

Anthropic, MCP server kurulumunu kolaylaştırmak için Desktop Extensions formatını geliştirdi. Bu yeni format, MCP serverları tarayıcı uzantıları kadar kolay kurmayı sağlar.

DXT’nin Avantajları

• Tek Tıklama Kurulum: Geliştirici araçları gerektirmez
• Manuel Konfigürasyon Yok: JSON dosyalarını düzenleme gereksinimi ortadan kalkar
• Bağımlılık Yönetimi: Paket çakışmaları ve sürüm uyumsuzlukları çözülür
• Keşif Mekanizması: Yararlı MCP serverları bulmak artık GitHub araştırması gerektirmez
• Kolay Güncelleme: Manuel yeniden kurulum karmaşıklığı giderilir

DXT Kurulumu

1. Claude Desktop’ta Settings > Extensions bölümüne gidin
2. .dxt dosyasını sürükleyip bırakın veya “Install Extension” butonuna tıklayın
3. Gerekli izinleri verin
4. Server otomatik olarak kurulur ve yapılandırılır

Claude Desktop artık yerleşik Node.js ortamı içerdiğinden, Node.js kurulumu gerekmez.

Güvenlik Özellikleri

DXT uzantıları şu güvenlik önlemlerini içerir:

• Hassas konfigürasyon alanları otomatik olarak şifrelenir
• Windows’ta Credential Manager, macOS’ta Keychain kullanılır
• Kurumsal ortamlar için politika kontrolü
• İmza doğrulama seçenekleri

Yaygın Sorunlar ve Çözümleri

1. MCP Server Görünmüyor

Çözüm Adımları:

• claude_desktop_config.json dosyasındaki yolların doğru olduğunu kontrol edin
• Windows yolları için çift ters eğik çizgi (\) kullanın
• JSON formatının geçerli olduğunu kontrol edin
• Claude Desktop’ı tamamen kapatıp yeniden açın

2. “Could not attach to MCP” Hatası

Çözüm Adımları:

• Node.js’in doğru kurulu olduğunu kontrol edin
• npm install ve npm run build komutlarının başarıyla tamamlandığından emin olun
• MCP serverının manuel olarak çalışıp çalışmadığını test edin: node C:\yol\server\index.js
• GitHub Personal Access Token’ınızın doğru izinlere sahip olduğunu ve süresinin dolmadığını kontrol edin

3. İzin ve Güvenlik Sorunları

Çözüm Adımları:

• Claude Desktop’ı yönetici olarak çalıştırmayı deneyin
• Windows’ta komut satırını yönetici olarak açın
• Belirtilen klasörlerin var olduğunu ve okunabilir olduğunu kontrol edin
• Windows Defender veya antivirüs yazılımının MCP serverları engellemediğini kontrol edin

4. PowerShell Güvenlik Kısıtlamaları

Windows 11’de PowerShell belirli kısıtlamalara sahip olabilir. Bu durumda:

• Komut İstemi (CMD) kullanın
• Güvenlik istisnası bypass edin
• Yönetici olarak çalıştırdığınızdan emin olun

Pratik Kullanım Örnekleri

Örnek 1: Dosya Organizasyonu Otomasyonu

Komut: “Desktop’taki tüm .txt dosyalarını Belgelerim klasöründe ‘Metin Dosyaları’ adında bir klasöre taşı”

Claude bu işlemi şöyle gerçekleştirir:

1. Desktop’taki .txt dosyalarını listeler
2. Belgelerim klasöründe “Metin Dosyaları” klasörü oluşturur
3. Her dosyayı tek tek taşır
4. İşlem sonucunu detaylı şekilde rapor eder

Örnek 2: Kod Geliştirme Asistanı

Komut: “GitHub repo’mudaki son 5 commit’i göster ve bugfix için yeni bir branch oluştur”

GitHub MCP server ile Claude:

1. Repository durumunu kontrol eder
2. Son commit’lerin listesini çeker
3. “bugfix-[tarih]” formatında yeni branch oluşturur
4. Branch değişikliğini onaylar ve detayları rapor eder

Örnek 3: Veri Analizi ve Raporlama

Komut: “SQLite veritabanımdan müşteri verilerini analiz et ve özet rapor oluştur”

SQLite server ile Claude:

1. Veritabanına güvenli bağlantı kurar
2. Müşteri tablosunu analiz eder
3. İstatistiksel özet hesaplar
4. Bulgularını masaüstünde “musteri_analiz_raporu.txt” olarak kaydeder

Örnek 4: Toplu Dosya İşleme

Komut: “Belgelerim klasöründeki tüm Word dosyalarını incele ve her birinin içeriğini özetleyen bir indeks dosyası oluştur”

Claude bu karmaşık görevi şöyle halleder:

1. Belgelerim klasörünü tarar
2. .docx dosyalarını bulur
3. Her dosyanın içeriğini analiz eder
4. “dosya_indeksi.txt” adında özet rapor oluşturur

Popüler MCP Server’ları

1. Hava Durumu Server’ı

Amerika lokasyonları için hava durumu tahminleri sağlar:

• Güncel hava durumu bilgileri
• Haftalık tahminler
• Hava durumu uyarıları

2. Borsa Server’ı

Gerçek zamanlı piyasa verilerine erişim:

• Hisse senedi fiyatları
• Piyasa analizi
• Portföy takibi

3. Memory Server’ı

Uzun vadeli bellek ve not alma:

• Önemli bilgileri saklama
• Hatırlatıcı sistemleri
• Kişisel not yönetimi

Güvenlik ve En İyi Uygulamalar

İzin Yönetimi

MCP kullanırken güvenlik her zaman öncelik olmalıdır:

• Açık İzin Sistemi: Her eylem için Claude size onay sorar
• Sınırlı Erişim: Sadece gerekli klasörlere erişim verin
• Hassas Veri Koruması: Önemli dosyaları MCP erişim yollarının dışında tutun
• Düzenli İnceleme: Hangi serverlerin hangi yetkilere sahip olduğunu periyodik kontrol edin

API Anahtarları ve Token Güvenliği

• Güvenli Saklama: GitHub token’ları gibi hassas bilgiler otomatik olarak şifrelenir
• Minimum İzin Prensibi: Token’lara sadece gerekli izinleri verin
• Düzenli Yenileme: API anahtarlarını periyodik olarak yenileyin
• İzleme: Anormal API kullanımını takip edin

Kurumsal Kullanım

Kurumsal ortamlarda ek güvenlik önlemleri:

• Grup politikaları ile desktop extension kontrolü
• Ağ güvenlik duvarı ayarları
• Merkezi konfigürasyon yönetimi
• Denetim kayıtları tutma

Özel MCP Server Geliştirme

Başlangıç için Gereksinimler

Kendi MCP serverınızı geliştirmek tam kontrol sağlar:

1. Node.js Bilgisi: Temel JavaScript/TypeScript bilgisi
2. MCP SDK: Anthropic’in resmi SDK’sını kullanın
3. Geliştirme Ortamı: Visual Studio Code önerilir
4. Basit Başlangıç: Hello World tarzı basit araçlarla başlayın

Örnek Server Yapısı

import { Server } from '@modelcontextprotocol/sdk/server/index.js';

const server = new Server({
  name: 'custom-server',
  version: '1.0.0'
}, {
  capabilities: { tools: {} }
});

// Araç tanımlamaları ve işleyiciler buraya gelir

Topluluk Desteği

• GitHub’da MCP örneklerini inceleyin
• Anthropic topluluk forumlarından yardım alın
• Discord kanallarında diğer geliştiricilerle etkileşim kurun
• Kendi serverınızı açık kaynak olarak paylaşın

Gelecek Beklentileri

MCP Ekosisteminin Büyümesi

MCP teknolojisi hızla gelişiyor:

• Daha Fazla Entegrasyon: Microsoft Office, Adobe Creative Suite gibi popüler uygulamalarla entegrasyon
• Gelişmiş Güvenlik: Daha sofistike izin yönetimi ve güvenlik özellikleri
• Performans İyileştirmeleri: Daha hızlı ve verimli server iletişimi
• Cross-Platform Destek: Linux desteği yakında geliyor

Sektörel Uygulamalar

MCP’nin potansiyel kullanım alanları:

• Sağlık: Hasta kayıtları ve tıbbi veri analizi
• Finans: Portföy yönetimi ve risk analizi
• Eğitim: Öğrenci veri takibi ve kişiselleştirilmiş öğrenme
• Üretim: Süreç otomasyonu ve kalite kontrol

Sonuç ve Öneriler

Model Context Protocol, Claude Desktop’ın yeteneklerini dramatik şekilde genişleten devrim niteliğinde bir teknoloji. MCP potansiyeli büyük çünkü sohbet robotu arayüzünün ötesine geçerek platformlar ve servisler arasında eylemler gerçekleştirebiliyor.

Başlangıç Önerileri

1. Küçük Adımlarla Başlayın: İlk olarak filesystem server ile deneyim kazanın
2. Güvenliği Öncelendirin: Sadece gerekli izinleri verin
3. Dokümantasyonu Takip Edin: MCP hızla gelişiyor, güncel kalın
4. Toplulukla Etkileşim Kurun: Deneyimlerinizi paylaşın ve öğrenin

Uzun Vadeli Strateji

• Kişisel Verimlilik: Günlük rutinlerinizi MCP ile otomatikleştirin
• Profesyonel Gelişim: İş akışlarınızı Claude entegrasyonu ile hızlandırın
• Teknik Beceriler: Basit MCP server geliştirmeyi öğrenin
• Gelecek Yatırımı: AI destekli iş akışlarına erken adapte olun

Windows ortamında MCP kurulumu başlangıçta teknik görünse de, bu rehberi adım adım takip ederek kolayca halledilebilir. Filesystem server ile başlayıp, ihtiyaçlarınıza göre GitHub, SQLite ve diğer serverleri ekleyebilirsiniz.

MCP henüz beta aşamasında olmasına rağmen, şimdiden büyük potansiyel gösteriyor. Karşılaştığınız sorunları topluluk forumlarında paylaşmaktan ve yeni güncellemeleri takip etmekten çekinmeyin.

Claude Desktop ve MCP servers ile yaratıcılığınızın ve verimliliğinizin sınırlarını zorlayın. Bu teknoloji, yapay zeka asistanlarının günlük hayatımıza entegrasyonunu hızlandıracak ve gelecekteki AI destekli iş akışlarının temelini oluşturacak.

Unutmayın: MCP sadece bir araç değil, AI ile etkileşim kurma şeklinizi değiştiren bir paradigma değişimi. Bu dönüşümün bir parçası olmak için şimdi harekete geçin!

Bu rehber, Windows 11 ve Claude Desktop’ın en güncel sürümü baz alınarak hazırlanmıştır. MCP teknolojisi hızla gelişmekte olduğu için, güncel bilgiler için Anthropic’in resmi dokümantasyonunu takip etmeniz önerilir.

Kaynaklar

• Kapak Resmi: Photo by Tim Marshall on Unsplash
• Easy connect Claude AI desktop to MCP servers (For Windows)